Filtry szare ND DHG – jak je wykorzystać?

Wiele osób oglądając w sieci fotografie, na których widać dynamiczne ujęcia np. wody czy chmur, które są miękkie, jedwabiste zastanawia się, w jaki sposób one powstały? Zakładam, że jeśli choć trochę interesujesz się fotografią, prawdopodobnie wiesz, że jest to fotografia z długim czasem naświetlania. Pomimo tego, że wielokrotnie próbowałeś wykonać takie ujęcie, nie mogłeś uzyskać takich samych rezultatów, jakie widziałeś na fotografiach w Internecie. Tutaj z pomocą przychodzą pełne filtry szare. Wiele osób zastanawia się przed zakupem, jaki filtr wybrać, jaki będzie najbardziej odpowiedni, by uzyskać zadowalające efekty? Aby wybrać odpowiedni filtr lub zestaw filtrów, koniecznie trzeba wyjaśnić, jak on działa oraz jakie występują jego rodzaje.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Filtr szary to tak naprawdę kawałek ciemnego szkła, które zmniejsza ilość światła, przepuszczanego przez obiektyw, które dociera do elementu światłoczułego aparatu (matryca, negatyw) bez ingerencji w kolorystykę oraz wygląd zdjęcia. Filtr szary to takie “okulary przeciwsłoneczne” dla aparatu. Ponieważ filtry nie wpływają na kolorystykę zdjęć w czasie naświetlania, nazywane są naturalnie szarymi tj. ND – Neutral Density. Użycie filtra pozwala zatem wydłużać ekspozycję, daje to możliwość uzyskania ciekawych, kreatywnych a czasem wręcz zaskakujących efektów. Dzięki zastosowaniu filtra szarego i wydłużeniu czasu ekspozycji możemy zarejestrować na zdjęciu np. ruch chmur na niebie, podkreślić dynamikę płynącej wody, uzyskać małą głębię ostrości czy też fotografować zaćmienie słońca. Zastosowanie filtra szarego doda dynamiki i sprawi, że fotografie będą przyciągać wzrok widza, woda uzyska delikatną, aksamitną przyjemną dla oka strukturę. W mieście wydłużając czas ekspozycji, zarejestrujesz więcej detali, ponadto będziesz mógł wykonać zdjęcie pustej przestrzeni, pomimo dużej ilości przechodniów. Wydłużając ekspozycję, po prostu się ich pozbędziesz bądź zarejestrujesz ich jako rozmyte duchy. Filtr szary znajdzie również zastosowanie w przypadku bardzo jasnych obiektywów w słoneczny dzień, po prostu czasem jest tak dużo światła, że aby skorzystać z pełni otwartej przysłony np. f/1.4-1.8 konieczne jest użycia filtra szarego. Filtry przydadzą się również w czasie filmowania oraz podczas pracy z lampami błyskowymi czy też, ze stałym źródłem światła.

 

 

 

 

 

 

 

Najważniejszym parametrem filtrów szarych jest ich gęstość, którą oznaczamy symbolem ND. Gęstość mówi o tym, ile światła jest w stanie odciąć dany filtr, czyli jak ciemne są nasze „okulary przeciwsłoneczne”. Im większa wartość ND, tym gęstszy jest filtr i więcej światła pochłania.

Marumi oferuje filtry ND w serii DHG o następującej gęstości tj.:
ND4 – gęstość optyczna 0,6 – redukcja światła o 2EV
ND8 – gęstość optyczna 0,9 – redukcja światła o 3EV
ND16 – gęstość optyczna 1,2 – redukcja światła o 4EV
ND32 – gęstość optyczna 1,5 – redukcja światła o 5EV
ND64 – gęstość optyczna 1,8 – redukcja światła o 6EV
ND1000 – gęstość optyczna 3,0 – redukcja światła o 10EV
ND2-ND400 – zmienna gęstość optyczna – redukcja światła od 1EV do 8EV

Warto podkreślić, że seria filtrów Marumi DHG to połączenie dziesięciu utwardzanych, antyrefleksyjnych powłok jonowych, zwiększających współczynnik transmisji i minimalizujących niepożądane odblaski, filtry również bardzo łatwo utrzymać w czystości. Ponadto, matowa powierzchnia ramki zabezpiecza przed tworzeniem się dodatkowych odblasków, szkło w filtrze serii DHG charakteryzuje się wyczernionym brzegiem Zabezpieczenie to przed blikami, które mogą powstać na strukturze filtra przy padaniu promieni światła pod ostrym kątem bezpośrednio do wnętrza aparatu.
Wiedząc już, ile światła redukuje dany filtr, w jaki sposób odpowiednio ustawić aparat, tak by wykonać prawidłowo naświetlone zdjęcie? Najpierw zamocuj aparat na statywie i ustaw kompozycję/kadr, następnie ustaw ekspozycję tj. odpowiednie dla Ciebie parametry ISO, przysłony lub czasu. Następnie co bardzo istotne ustaw ostrość i zablokuj ją, przestawiając aparat, bądź obiektyw w tryb manualnego ustawiania ostrości. Po wykonaniu wszystkich tych zabiegów odczytaj czas wskazany przez światłomierz – załóżmy, że dla ISO 100, przysłony f/11, prawidłowy czas otwarcia migawki to 1/120 sekundy. Teraz należy obliczyć czas otwarcia migawki z filtrem szarym, aby to zrobić, wystarczy uzyskany czas bez filtra odpowiednio wydłużyć. 1EV to wydłużenie czasu otwarcia migawki o jedną działkę – będzie to odpowiednio dla czasu 1/120 sekundy:

1 EV – 1/60 sekundy
2 EV – 1/30 sekundy
3 EV – 1/15 sekundy
4 EV – 1/8 sekundy
5 EV – 1/4 sekundy
6 EV – 1/2 sekundy
10 EV – 8 sekund

Obliczenia jak widać są bardzo proste, niemniej jeśli jest to problematyczne, można skorzystać z różnych aplikacji dostępnych na smartfona, które po podaniu czasu zmierzonego przez aparat oraz rodzaju filtra jaki będziemy używać, same wyliczają prawidłowy czas naświetlania. Teraz, nie pozostaje nic innego jak nakręcić filtr i wykonać zdjęcie z wydłużonym czasem naświetlania.

  

Jaki filtr wybrać na początek? Z mojego doświadczenia wynika, że najbardziej racjonalnym wyborem jako pierwszy filtr będzie ND64 redukujący światła o 6EV czyli o sześć działek. Filtr ten sprawdzi się w większości przypadków, pozwoli z łatwością rozmyć wodę, podkreśli ruch chmur na niebie, ułatwi pracę z jasnymi obiektywami w słoneczny dzień, pozwalając zachować małą głębie ostrości. Filtry o mniejszej gradacji w niektórych przypadkach mogą, po prostu “zabierać” zbyt mało światła by były użyteczne, natomiast zbyt mocny np. -10EV będzie bardzo często za ciemny. Następnie, warto dokupić kolejne gradacje, po to, by być przygotowanym na każde warunki oraz by nie ograniczać sobie możliwości fotografowania.

Autor tekstu i zdjęć: Michał Ostrowski www.michalostrowski.com.pl